Το γρασίδι του Ποσειδώνα
Της Κατερίνας Τσαμαρδά, Γεωλόγου, MSc Βιώσιμη Ανάπτυξη-Διαχείριση Περιβάλλοντος
Στη θάλασσα της περιοχής μας υπάρχουν εκτάσεις με λιβάδια ποσειδωνίας, ενός ανεκτίμητου θησαυρού παγκόσμιας κλίμακας. Το γρασίδι του Ποσειδώνα είναι τα γνώριμα σε όλους μας φύκια, που δεν είναι φύκια.
Είναι πολυετή ανώτερα φυτά και έχουν ρίζες, φύλλα, άνθη και καρπούς, όπως ακριβώς και τα φυτά της ξηράς. Οι Ιταλοί αποκαλούν την ποσειδωνία “ελιά της θάλασσας”, γεγονός που αποδεικνύει την τεράστια συμβολή της στο θαλάσσιο περιβάλλον, και όχι μόνο.
Η αξία
Το γρασίδι του Ποσειδώνα υπάρχει μόνο στη Μεσόγειο και καλύπτει λιγότερο από το 0,2% του παγκόσμιου θαλάσσιου πυθμένα. Ένα εκτάριο αυτού του αρχαίου φυτού μπορεί να απορροφήσει 35 φορές περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από ένα τροπικό δάσος αντίστοιχης έκτασης. Απελευθερώνει πολύτιμο οξυγόνο και, συνεπώς, περιορίζει τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής.
Τα υποθαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας συγκαταλέγονται στα πλέον παραγωγικά θαλάσσια οικοσυστήματα της Μεσογείου. Φιλοξενούν περισσότερα από 1.300 είδη πανίδας και χλωρίδας, μεταξύ των οποίων πολλά από τα ψάρια αλιευτικής σημασίας.
Επίσης, έχουν ρόλο καθαριστή του θαλάσσιου οικοσυστήματος από πλαστικά. Στη Μεσόγειο αιχμαλωτίζουν έως και 867 εκατ. κομμάτια πλαστικού τον χρόνο. Επιπρόσθετα, λειτουργούν ως φυσικός φράχτης, επειδή αποτρέπουν τη διάβρωση των παραλιών.
Η συμβολή τους επεκτείνεται και στον υποθαλάσσιο πολιτιστικό πλούτο, διότι αποτελούν ασπίδες προστασίας σε ενάλιες αρχαιότητες, όπως καταβυθισμένες πολιτείες και αρχαία ναυάγια.
Το γρασίδι του Ποσειδώνα έχει υπολογίσιμη οικονομική αξία. Σύμφωνα με σχετική έρευνα, η αξία των υπηρεσιών του εκτιμάται ότι φτάνει τα €150.000.000/Km2. Επομένως, τα οφέλη από την προστασία και διατήρηση των λιβαδιών Ποσειδωνίας είναι πολλαπλά.
Οι πιέσεις
Το γρασίδι του Ποσειδώνα είναι πολύτιμο, αλλά βρίσκεται υπό συνεχή απειλή. Η ανθρώπινη δραστηριότητα των τελευταίων 50 ετών ευθύνεται για τη μείωση της έκτασης των λιβαδιών ποσειδωνίας στη Μεσόγειο σε ποσοστό που ξεπερνάει το 34%. Η ανεξέλεγκτη αγκυροβολία, οι καταστροφικές αλιευτικές πρακτικές, ο ευτροφισμός, οι παράκτιες υποδομές και δραστηριότητες, καθώς και η εντατική ιχθυοκαλλιέργεια κοντά στα λιβάδια αποτελούν κάποιους από τους βασικότερους παράγοντες επιβάρυνσης. Η επιβάρυνση από την εντατική ιχθυοκαλλιέργεια στα λιβάδια ποσειδωνίας είναι ένας από τους λόγους που η Καθετή είναι ενάντια στην ίδρυση ΠΟΑΥ στον Πόρο.
Η καταστροφή ενός λιβαδιού ποσειδωνίας συνεπάγεται τον αφανισμό ενός ολόκληρου οικοσυστήματος, αλλά και την εκ νέου απελευθέρωση όλης της ποσότητας υποθηκευμένου «μπλε άνθρακα».
Χρειάζονται περισσότερο από 100 χρόνια για να ανακάμψει ένα κατεστραμμένο λιβάδι. Αυτή η καταστροφή έρχεται με σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία μας, την αλιεία και τον τουρισμό. Υποβαθμίζει το περιβάλλον που ζούμε, μειώνει την παραγωγικότητα των αλιευμάτων και εντείνει τα φαινόμενα διάβρωσης παραλιών.
Το μέλλον
Η πραγματικότητα αυτή είναι ακόμα αναστρέψιμη. Στις ελληνικές θάλασσες έχουν απομείνει κάποιες από τις σημαντικότερες εκτάσεις λιβαδιών ποσειδωνίας στη Μεσόγειο. Κάποιες από αυτές τις εκτάσεις βρίσκονται στην περιοχή μας. Ακόμα μας δίνεται η δυνατότητα όχι μόνο να τις προστατεύσουμε, αλλά και να τις πολλαπλασιάσουμε.
Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» έχουν προχωρήσει σε πειραματική επαναφύτευση θαλάσσιων λιβαδιών ποσειδωνίας, σε συνεργασία με εξειδικευμένα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, με πολύ καλά αποτελέσματα.
Το γρασίδι του Ποσειδώνα, αυτό το υπέροχο και μοναδικό φυτό που παρασύρθηκε στο βυθό της θάλασσας πριν χιλιάδες χρόνια και κατάφερε να επιβιώσει κάτω από το νερό, είναι ο φύλακας άγγελος της θάλασσάς μας. Κάθε βήμα, κάθε επιλογή που κάνουμε έχει επιπτώσεις. Υπάρχουν δύο τρόποι να επιβιώσουμε και να αναπτυχθούμε οικονομικά. Ο ένας είναι ήπιος, αειφόρος και εξασφαλίζει μια καλή ζωή για πολλές γενιές μετά από εμάς. Ο άλλος είναι επιθετικός και γυρνάει εναντίον μας.
Τι θα διαλέξουμε;
Διαβάστε περισσότερα για το θέμα των ΠΟΑΥ εδώ.
Διαβάστε περισσότερα για το θέμα της ΠΟΑΥ στον Πόρο εδώ.
Ας δηλώσουμε την αντίθεσή μας με μια υπογραφή εδώ.
Γίνετε και εσείς συμμέτοχοι/-ες στο έργο της Καθετής!
Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: ertnews.gr
Φωτογραφία 1- Τ. Τσιμπίδης (πηγή: Αρχιπέλαγος)
Φωτογραφία 2- πηγή naturagraeca
Φωτογραφία 3- Γιώργος Σκούφας (πηγή: dasarxeio.com)
Φωτογραφία 4- J. Le Coz (πηγή: Αρχιπέλαγος)
