Οι Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ) αποτελούν ζώνες αποκλειστικής δραστηριοποίησης ιχθυοτροφείων και άλλων ειδών υδατοκαλλιέργειας, οι οποίες καταλαμβάνουν τεράστιες θαλάσσιες και χερσαίες εκτάσεις. Η Καθετή, έχοντας ενώσει τις δυνάμεις της με φορείς που προωθούν τον αειφόρο τουρισμό, επέλεξε να προβάλει το θέμα, διότι αυτήν την εποχή μάς ενδιαφέρει όλους και όλες. Οι ιχθυοκαλλιέργειες βιομηχανικής κλίμακας στον Πόρο βρίσκονται στο τελικό στάδιο της διαδικασίας έγκρισης. Ας εξετάσουμε τους λόγους που λέμε όχι την ΠΟΑΥ Πόρου.

Όπως δήλωσε ο Δήμαρχος Πόρου, κ. Δημητριάδης, στην ανοιχτή συζήτηση, που έγινε το Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2022, οι μέχρι σήμερα ενέργειες του Δήμου και της Επιτροπής Αγώνα, με επίκεντρο την άσκηση πολιτικής πίεσης και τις δράσεις επικοινωνίας, έχουν φρενάρει τις εξελίξεις. Αυτό, όμως, δεν είναι αρκετό. Για να εξαιρεθεί ο Πόρος από τις Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών είναι επιτακτική ανάγκη η πίεση προς την κυβέρνηση να φέρει αυτό το αποτέλεσμα πριν τις εκλογές. Σε διαφορετική περίπτωση, η επόμενη κυβέρνηση με ανανεωμένη τη λαϊκή εντολή θα υπογράψει αμέσως το Προεδρικό Διάταγμα ίδρυσης της ΠΟΑΥ.

Τι σημαίνει αυτό για το νησί και τους κατοίκους του;

Η τεχνική μελέτη για τις ιχθυοκαλλιέργειες βιομηχανικής κλίμακας στον Πόρο προβλέπει τη δέσμευση 2.690 στρεμμάτων στη θάλασσα και 6.000 στη στεριά. Αυτές οι εκτάσεις θα χρησιμοποιηθούν για την εγκατάσταση ιχθυοτροφείων, ιχθυογεννητικών σταθμών, μονάδων συσκευασίας και μεταποίησης, πλυντηρίων διχτυών, δρόμων, λιμενικών εγκαταστάσεων και άλλων. Ουσιαστικά, οι εταιρείες θα διαχειρίζονται περίπου το ¼ του νησιού. Ταυτόχρονα, σε αυτήν την περιοχή, που περιλαμβάνει δάσος και παραλίες, αποκλείεται η δυνατότητα ανάπτυξης οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας.

Στόχος της μονάδας είναι να αυξηθεί η παραγωγή σε 8.831 τόνους ετησίως, από 1.147 που είναι σήμερα. Αυτό σημαίνει επιβάρυνση του περιβάλλοντα χώρου με 14,8 τόνους περιττωμάτων καθημερινά, που ισοδυναμούν με μια πόλη 33.500 κατοίκων, υπολείμματα τροφών, φάρμακα και απόβλητα χερσαίων εγκαταστάσεων¹. Οι καθηγητές Christopher Gobler και Κωνσταντίνος Ρούντος αναφέρουν σε σχετικό έγγραφο που συνέταξαν πως είναι σημαντικό κατά τον καθορισμό κατάλληλης τοποθεσίας για ίδρυση μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας να συνυπολογίζονται τα κέρδη και οι δυνητικές αρνητικές επιπτώσεις στην περιοχή. Θεωρούν, για πολλούς λόγους, πως οι ιχθυοκαλλιέργειες βιομηχανικής κλίμακας στον Πόρο θα έχουν μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία, τη δημόσια υγεία και το παρθένο, μέχρι τώρα, θαλάσσιο και χερσαίο περιβάλλον. Ένα πλήγμα στο οικοσύστημα του νησιού επηρεάζει τόσο τους οργανισμούς που ζουν σε αυτό όσο και τη δημόσια υγεία. Το φαινόμενο του ευτροφισμού τοξικών φυκών, που είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις ιχθυοκαλλιέργειες, οδηγεί στην παραγωγή ουσιών 10.000 φορές πιο ισχυρών από το κυάνιο. Μέσω της τροφικής αλυσίδας αυτές οι ουσίες περνούν στον άνθρωπο προκαλώντας σοβαρές νευροτοξικές επιδράσεις, όπως η αναστροφή της αίσθησης του ζεστού και του κρύου, οι πόνοι των μυών και των αρθρώσεων, η βραδυκαρδία, η υπόταση και ο θάνατος. Εκτός αυτών, επηρεάζει και τον τουρισμό, την μεγαλύτερη οικονομική κινητήρια δύναμη του νησιού. Πόλος έλξης των επισκεπτών μας είναι η παρθένα φύση των ακτών και των παράκτιων νερών του νησιού. Η ανάπτυξη ιχθυοκαλλιεργητικών εγκαταστάσεων στην θάλασσα και την ξηρά διαταράσσει τα χαρακτηριστικά που καθιστούν τον Πόρο ελκυστικό τουριστικό προορισμό. Γι’ αυτό και λέμε όχι στην ΠΟΑΥ Πόρου!

Υπάρχουν και άλλες λύσεις

Σίγουρα μια τέτοια μονάδα θα δημιουργήσει κάποιες θέσεις εργασίας. Όμως δεν είναι συμβατή με άλλες επαγγελματικές δραστηριότητες που υπάρχουν, ή θα μπορούσαν να αναπτυχθούν, και με άλλες χρήσεις γης. Επιπρόσθετα, υποβαθμίζει τον κομβικό ρόλο του νησιού στον θαλάσσιο τουρισμό και αλλοιώνει γενικότερα τον τουριστικό χαρακτήρα του². Οι ιχθυοκαλλιέργειες βιομηχανικής κλίμακας στον Πόρο θα μπορούσαν να συνδυαστούν με το μοντέλο του ιχθυοκαλλιεργητικού τουρισμού. Συγκριτικά με αυτό, όμως, ο αειφόρος τουρισμός περιλαμβάνει μεγαλύτερη ποικιλία δράσεων και αφορά περισσότερα είδη επαγγελμάτων. Συνεπώς, δημιουργεί θέσεις εργασίας σε περισσότερους τομείς. Επιπρόσθετα, απευθύνεται σε ευρύτερη ομάδα επισκεπτών.

Με αυτόν τον τρόπο, τα οικονομικά οφέλη μένουν στον τόπο. Ενισχύεται η τοπική ανάπτυξη και διατηρείται ο τοπικός πληθυσμός σε μεγαλύτερο βαθμό. Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων του ΕΜΠ «Φιλότης», ο Πόρος συγκαταλέγεται στους τόπους με εξαίρετη φυσική κατάσταση και σημαντικούς τύπους βλάστησης. Έχει χαρακτηρισθεί ως ένα Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους. Η οικολογική, αισθητική, πολιτιστική και ιστορική αξία του, συνδυασμένες με ένα σφαιρικό σχέδιο δράσης, δίνουν πολύ περισσότερες δυνατότητες ανάπτυξης από ό,τι η εκβιομηχάνισή του.

^{Πηγή φωτογραφίας} 

Γιατί λοιπόν να υποστεί το νησί τέτοια υποβάθμιση, ενώ στην πραγματικότητα και για τις εταιρείες υπάρχει άλλη λύση; Ας πούμε λοιπόν όχι στην ΠΟΑΥ Πόρου! Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» επισημαίνει πως οι ιχθυοκαλλιεργητικές μονάδες πρέπει να μεταφερθούν στο ανοιχτό πέλαγος³. Επίσης, η φέρουσα ικανότητα πρέπει να είναι συμβατή με την πραγματική δυνατότητα του κάθε τόπου και να μην υπολογίζεται με κριτήριο τα οικονομικά μοντέλα. Αυτή η προσέγγιση, ως ένα πραγματικά βιώσιμο, περιβαλλοντικά και οικονομικά, μοντέλο ιχθυοκαλλιέργειας, εφαρμόζεται εδώ και δεκαετίες σε πολλές περιοχές της Ε.Ε.

Ας πούμε όχι στην ΠΟΑΥ Πόρου!

Όλα αυτά τα στοιχεία οδήγησαν τον Δήμο και πολλούς από τους κάτοικους να εκφράσουν ισχυρά την αντίθεσή τους στις ιχθυοκαλλιέργειες βιομηχανικής κλίμακας στον Πόρο. Αλλά για να αποτραπεί ένα τέτοιο σχέδιο χρειάζεται η συμμετοχή όλων μας. Και μια υπογραφή ακόμα έχει δύναμη. Ας δηλώσουμε τη θέση μας με μια υπογραφή εδώ. Έχουμε δικαίωμα στην αυτοδιάθεση!

Γίνετε κι εσείς συμμέτοχοι/-ες στο έργο της Καθετής!

¹Πηγή

²Πηγή

³Πηγή